Polskie przyczółki

Kilka dni temu obiecałam napisać o polskich przyczółkach w procesie nabywania języka.
Skąd ta militarna metafora?

Uczymy dzieci naszego języka, próbujemy przekazać im naszą kulturę.
Często to radość i stysfakcja (i oby tak było najczęściej!), ale czasem także - piszecie - poczucie toczenia bitwy, batalii o Polskę, na obczyźnie, w osamotnieniu, bez sprzymierzeńców.
Ostatnio spotkałam wiele mam, ktróre w taki sposób przeżywały wychowanie dwujęzyczne, jako walkę. Pochodziły nie tylko w Polski, ale z różnych innych stron świata: Kolumbii, Japonii, Niemiec, Serbii...
Pomyślałam, po pierwsze: że nie jestesmy same, i po drugie: że na pewno gdzieś można znaleźć posiłki, z kimś zawiązać koalicję, żeby wygrać, żeby brak równowagi sił, jaki odczuwamy między językiem większościowym a naszym nas nie zniechęcił, nie dobił.
Żeby nie było międzynarodowych napięć, aby w życiu naszej rodziny, a szczególnie w naszych sercach zapanował pokój. Żebyśmy z dwujęzyczności i dwukulturowości mogli czerpać radość!
 Profesor François Grosjean, sam będąc doświadczonym ojcem dwujęzycznych synów, podaje kilka pożytecznych strategii, aby te cele osiągnąć (konferencja w Paryżu 24 listopada 2012 ).
Jego zdaniem jedną z nadrzędnych rzeczy w rozwoju dwujęzyczności u dziecka jest POTRZEBA komunikacji w języku. Jeżeli ta potrzeba istnieje, nie ma powodu, aby dziecko nie rozwinęło dwujęzyczności, pominąwszy oczywiście poważne zaburzenia rozwojowe czy emocjonalne.
Gdy mowa o potrzebie, mam na mysli oczywiście głównie język mniejszościowy, rozwój języka większości zwykle jest stymulowany w wystarczający sposób.

Jako jedno ze źródeł wsparcia dla rodzica języka mniejszościowego podaje on pôles monolingues - miejsca, dosłownie: bieguny jednojęzyczne, które ja postanowiłam przetłumaczyć jako PRZYSIÓŁKI JEDNOJĘZYCZNE, gdzie na terytorium innego, dominujacego języka, utrzymuje, "broni się" język polski.

Jak wiadomo: "najwiekszym wrogiem dwujęzycznego dziecka jest dwujęzyczny rodzic".
Profesor Grosjean zachęca więc do poszukiwania lub tworzenia miejsc jednojęzycznych, gdzie dziecko nie znajdzie rozmówcy w L1 i odczuje konieczność mówienia w języku mniejszościowym, dla nas: w języku polskim.
Oto kilka pomysłów na przysiółki:

• spotkania z polskojęzycznymi kolegami, rówieśnikami, kuzynami. Jeżeli nie możemy pojechać do Polski, zapraszajmy do siebie, szukajmy rodzin, które dopiero co wyemigrowały z Polski, osiedliły się niedaleko, a z których dzieci jeszcze nie opanowały języka kraju przyjmujacego.
• spotkania z innymi polskojęzycznymi kolegami, mieszkającymi w innym kraju, bliższym niż Polska. Łatwiej zorganizować taki spotkanie, dodatkowy plusem sytuacji jest fakt, że dziecko spotyka inne najczęściej dwujęzyczne dzieci, może się z nimi identyfikować, nie czuć sie innym..
• zajęcia w klubie polskim, szkole, autorytet osoby trzeciej, nauczycielki ma tutaj duże znaczenie.
• wizyty u dziadków (oczywiście polskojęzycznych), lub wizyty dziadków u wnuków
• jeżeli kontakty bezpośrednie nie są możliwe, istnieje szereg internetowych programów typu "skype", pozwala to na podtrzymanie relacji, a jednocześnie rozwijanie komunikacji, języka
• baby-sitter z Polski (tutaj uwaga: trzeba być pewnym, że osoba rozmawia w dziećmi w języku polskim, czesto głównym celem wyjazdu za granicę jest dla tych osób pragnienie nauczenia się języka kraju docelowego)
• zajęcia pozalekcyjne - sport, muzyka,malarstwo, inna pasja - prowadzone przez nauczyciela, instruktora polskiego pochodzenia. Jeżeli dziecko lubi te zajęcia, ten sposób ma też pozytywny efekt skojarzenia języka polskiego z czymć przyjemnym

Istnieje na pewno wiele innych sposobów tworzenie przestrzeni jednojęzycznych.  Myślę, że ważna jest jedna zasada w poszukiwaniu takich przysiółków -  trzeba być twórczym.
Przykładowo w miejscu, gdzie mieszkam nie ma polskiej szkoły. Wraz z kilkoma koleżankami polskiego pochodzenia postanowiłyśmy spędzać razem środowe popołudnia. W ten sposób dzieci przebywają w polskiej atmosferze, a my zastanawiamy sie już nad organizacją jakichś ciekawych dla nich polskojęzycznych zajęć.
Postaram się regularnie pisać o nowych pomysłach. I życzę każedemu wielu niekonwencjonalnych idei na rozwijanie polskich przyczółków, tam, gdzie mieszkacie!